De behandeling van eet- en drinkproblemen en/of slikstoornissen bij jonge kinderen wordt preverbale logopedie genoemd. Naast de term preverbale logopedie wordt in de praktijk ook regelmatig de wat oudere term ‘prelogopedie’ gebruikt. Logopedisten die zich bezighouden met preverbale logopedie hebben na hun opleiding een aanvullende (post-HBO) opleiding gevolgd.
Soms heeft een kind, om wat voor reden dan ook, moeite met de verschillende aspecten uit de periode van de beginnende communicatie (het maken van klanken, manieren om te communiceren, taalbegrip of het maken van de eerste woordjes). Dan kan logopedie ingeschakeld worden. Logopediepraktijk Kampen inventariseert de problemen aan de hand van observatieformulieren of tests, waaruit bijvoorbeeld inzichtelijk kan worden welke communicatieve functies het kind gebruikt en welke nog niet. Daarna zal er een plan gemaakt worden om deze functies te stimuleren. Dat zal dan altijd in spelvorm gaan, waarbij de ouders een belangrijke rol spelen. Ouders krijgen spelletjes aangereikt om met hun kind te spelen om de communicatie te bevorderen. Er zijn verschillende methodes die hiervoor gebruikt kunnen worden. Denk hierbij aan de Hanen-methode. Ook kunnen gebaren ingezet worden om de vroeg communicatieve ontwikkeling te ondersteunen (info over gebaren bij jonge kinderen). Als een kind problemen heeft met het drinken uit de borst of uit de fles, het eten van de lepel, het drinken uit een beker of het leren kauwen kan preverbale logopedie gegeven worden. Dit gaat altijd via een verwijzing van een arts (bijvoorbeeld een huisarts of een kinderarts). Die verwijzing is belangrijk, omdat eerst nagegaan moet worden of er geen onderliggende medische problemen zijn die de moeilijkheden in het mondgebied veroorzaken. Hieronder noemen we een aantal problemen op het gebied van eten en drinken waarbij logopedische begeleiding zinvol kan zijn.
We spreken van afwijkende mondgewoonten wanneer er zich mondgedrag voordoet dat schadelijk is voor de gezondheid. Denk hierbij aan knarsetanden, duimzuigen, speen zuigen of uit een flesje drinken op een leeftijd waarop dat eigenlijk niet meer nodig is, in rust de mond open laten hangen, met de tong tussen of tegen de tanden spreken, slikken of gewoon als rusthouding.
Wanneer een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet problemen geeft met het voeden en/of spreken kan Logopediepraktijk Kampen de situatie beoordelen en adviezen geven.
Sondevoeding is voeding die door middel van een slangetje (meestal via de neus) wordt ingebracht. Vaak wordt een logopedist in het ziekenhuis ingeschakeld wanneer besloten wordt van sondevoeding naar orale voeding over te schakelen.
Sensorische informatieverwerkingsproblemen kunnen veel invloed hebben op het eten en het drinken. Wanneer het voedsel in de mond niet goed wordt waargenomen, zal iemand zich veel eerder verslikken. Mogelijk kiest zo iemand ervoor om hele grote happen in de mond te nemen om meer te 'voelen' en hierdoor beter te weten hoe hij of zij moet kauwen en slikken. Ook is het mogelijk dat er liever niet gegeten wordt vanwege de dreiging van het verslikken. Dit is een nare ervaring.
Wanneer iemand te sterk reageert op het voedsel in de mond, kan eten heel vervelend aanvoelen. De reacties binnen de mond zijn dan heel sterk en het is mogelijk dat iemand snel gaat kokhalzen. Als tegenreactie eet hij of zij liever alleen bepaalde dingen, of helemaal niet.
Er kan op verschillende aspecten gelet worden wat betreft het waarnemen van voedsel in de mond: de temperatuur, de samenstelling, de consistentie, de smaak en de geur. Sommige kinderen willen alles gescheiden hebben op hun bord zodat het voor hen duidelijk is wát ze in hun mond nemen. Verschillende consistenties door elkaar kan problemen geven. Anderen willen alleen maar koud eten, of alleen maar warm. Logopediepraktijk Kampen probeert samen met u de oorzaak van deze problemen te achterhalen en een plan op te stellen om hier aan te gaan werken.